Kiến nghị cần chính sách xúc tiến thương mại quy mô lớn với thị trường Á - Âu

Rất nhiều dư địa hợp tác

Phát biểu trong diễn đàn thương mại Việt Nam - Á Âu ngày 24/11 tại Hà Nội, ông Tạ Hoàng Linh - Vụ trưởng Vụ thị trường châu Âu - châu Mỹ (Bộ Công Thương) nhấn mạnh, thị trường Á – Âu (Eurasia) là thị trường truyền thống của Việt Nam trước đây và hiện nay được coi là thị trường xuất khẩu tiềm năng với rất nhiều dư địa hợp tác.

Đây là liên khu vực rộng lớn gồm 28 nước, trải dài từ Đông Âu sang Trung Á, với tổng diện tích khoảng 23,5 triệu km2, dân số hơn 400 triệu người và tổng GDP gần 4500 tỷ USD. Đây cũng là khu vực rất giàu tài nguyên khoáng sản đặc biệt là dầu mỏ, khí đốt, kim loại màu, than đá, ngũ cốc...

Về hợp tác thương mại, 9 tháng năm 2023, giao thương hàng hóa giữa Việt Nam và các nước khu vực Eurasia đạt 9 tỷ USD, giảm 6,5% so với cùng kỳ năm 2022. Trong đó, xuất khẩu của Việt Nam sang khu vực này là 6,3 tỷ USD, giảm 1,2%, nhập khẩu đạt 2,7 tỷ USD, giảm 19%.

Mặc dù giao thương hàng hóa giữa hai bên bị sụt giảm trong thời gian vừa qua nhưng khu vực Á Âu vẫn là một thị trường giàu tiềm năng đối với các doanh nghiệp Việt Nam.

Cụ thể, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang khu vực Á Âu chỉ chiếm khoảng 2,4% tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam và khoảng 0,4% tổng kim ngạch nhập khẩu của khu vực này. Các dự án đầu tư từ khu vực Á Âu hiện chỉ chiếm khoảng 0,3% trong tổng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài tại Việt Nam.

Ông Dương Hoàng Minh - Tham tán thương mại Đại sứ quán Việt Nam tại Liên bang Nga cho biết, thời gian vừa qua, trên cơ sở quan hệ hữu nghị được xây dựng từ thời Liên Xô, Việt Nam đã phối hợp với các quốc gia SNG xây dựng các khung khổ pháp lý thuận lợi cho giới doanh nghiệp hai bên tăng cường hợp tác kinh doanh.

Với sự năng động - tích cực của các doanh nghiệp, hợp tác thương mại giữa Việt Nam và các quốc gia SNG phát triển tích cực. Kim ngạch xuất nhập khẩu giữa Việt Nam và các nước thuộc Liên minh kinh tế Á - Âu (EAEU) năm 2021 đạt 7,8 tỷ USD, tăng 81% so với năm 2016 so với năm 2016. Hàng hóa Việt Nam như hàng nông thủy sản, đồ uống, dệt may cũng từng bước tăng cường hiện diện, tăng thị phần và có chỗ đứng tại các thị trường này, đặc biệt là tại Liên Bang Nga.

Ở góc độ doanh nghiệp, ông Nguyễn Anh Tuấn - Phó Chủ tịch HĐQT công ty CP Hàng không Vietjet kiêm Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Sovico chia sẻ, thời gian qua, doanh nghiệp vui mừng khi Hiệp định thương mại tự do giữa Việt Nam với EAEU (VN-EAEU FTA) và Liên minh châu Âu (EVFTA) đã mang tới một làn gió mới trong quan hệ thương mại giữa Việt Nam với các đối tác trong khu vực Á – Âu.

9 tháng đầu năm 2023, thương mại giữa Việt Nam và Liên minh Kinh tế Á - Âu đạt khoảng 3,2 tỷ USD, tăng 1% so với cùng kỳ năm 2022. Trong đó, xuất khẩu của Việt Nam sang EAEU đạt khoảng 1,8 tỷ USD, nhập khẩu đạt khoảng 1,4 tỷ USD.

Khu vực Á – Âu với thị trường rộng lớn khoảng hơn 400 triệu người, tổng GDP gần 4.500 tỷ USD là một thị trường truyền thống với Việt Nam trước đây và chắc chắn là một thị trường tiềm năng với nhiều dư địa để mở rộng hợp tác trong các lĩnh vực.

“Chúng tôi tin rằng, sự hiểu biết của các doanh nghiệp Việt Nam với thị trường, văn hoá, con người tại các quốc gia này đặc biệt rõ ràng và như thế, điều quan trọng cần làm là có các chính sách khuyến khích đầu tư, tạo điều kiện để biến những tiềm năng sẵn có trở thành các hợp tác, các khoản đầu tư”, ông Tuấn bày tỏ.

Khuyến khích đầu tư, tháo gỡ rào cản

Với vai trò là một tập đoàn kinh tế đa ngành, một hãng hàng không hàng không ngừng mở rộng hoạt động khắp toàn cầu, ông Tuấn kiến nghị cơ quan quản lý tăng cường hợp tác với các nước Á – Âu thông qua các chính sách khuyến khích đầu tư, các chương trình xúc tiến thương mại trên quy mô lớn, tầm cỡ quốc gia, tháo gỡ những rào cản để hoạt động thương mại song phương, đa phương được phát triển.

Tạo điều kiện để hãng hàng không mở thêm nhiều đường bay kết nối Việt Nam với các quốc gia trong khu vực Á – Âu. Từ đó thúc đẩy giao lưu kinh tế, văn hoá giữa các địa phương, các quốc gia. Vietjet sẵn sàng mở thêm các đường bay tới với các quốc gia trong khu vực Á – Âu trong thời gian tới để tạo thuận lợi cho việc di chuyển, giao thương.

“Nhà nước cần có các hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam tham gia vào các sàn thương mại điện tử của các nước để tìm kiếm khách hàng, tăng cường xuất khẩu hàng hoá, phân phối… Tập đoàn Sovico với năng lực về công nghệ, kinh nghiệm và đội ngũ nhân lực chuyên môn sẵn sàng tham gia vào hoạt động này”, ông Tuấn đề xuất.

Ngoài ra, theo ông Tuấn, các chính sách hỗ trợ về thuế, phí nhằm phát triển hoạt động vận tải bằng đường không cho các hàng hoá, thực phẩm, trái cây… sẽ góp phần tạo ra các bước phát triển mới cho thương mại song phương, đa phương.

Ông Tạ Hoàng Linh nhấn mạnh, Bộ Công Thương sẽ tiếp tục phối hợp với các đại sứ quán, các cơ quan đại diện thương mại của các nước trong khu vực, các Thương vụ Việt Nam tại nước ngoài… đồng hành cùng cộng đồng doanh nghiệp nắm bắt và tận dụng cơ hội hợp tác mới, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong hoạt động giao thương.

Đồng thời tiếp tục hoàn thiện và triển khai các giải pháp tổng thể để thúc đẩy các hoạt động thương mại và đầu tư giữa Việt Nam và thị trường châu Âu - châu Mỹ nói chung và thị trường khu vực Á Âu nói riêng.