Doanh nghiệp tư nhân chờ cải cách thể chế

Tại Diễn đàn Doanh nhân, doanh nghiệp (DN) tư nhân hiến kế hoàn thiện cơ chế, chính sách phát triển kinh tế, được tổ chức ngày 19/12, ông Nguyễn Hữu Nghĩa, Phó Trưởng ban Kinh tế Trung ương, khẳng định những đề xuất ý kiến của DN, doanh nhân sẽ giúp Đảng và Nhà nước hoàn thiện cơ chế, chính sách để tạo mọi điều kiện thuận lợi cho DN , doanh nhân phát triển lành mạnh, đúng định hướng trên tinh thần mọi cơ chế, chính sách phải bám sát thực tiễn cuộc sống và phục vụ lợi ích quốc gia, dân tộc.

Nguồn lực lớn chờ phát huy

Phát biểu tại Diễn đàn, nhiều DN nhấn mạnh đến các giải pháp để phát triển tập đoàn, DN tư nhân. Bà Nguyễn Thị Nga, Chủ tịch Tập đoàn BRG, cho biết kinh tế tư nhân đã chiếm 40% GDP Việt Nam, trong khi tại các nước phát triển chiếm 80% GDP và trở thành nền tảng trụ cột của quốc gia.

Bà Nga khẳng định DN tư nhân có đủ kinh nghiệm, nguồn lực dồi dào, có thể vận hành linh hoạt để phát triển các dự án lớn, giúp Chính phủ hạn chế nợ công, đồng thời tận dụng được nguồn vốn tư nhân và vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI).

Vì vậy, kinh tế tư nhân cần được xem là một trụ cột của nền kinh tế, không thể thiếu cho đất nước, gánh đỡ nền kinh tế.

“Cần cho phép DN tư nhân tham gia vào các lĩnh vực mà Nhà nước vẫn độc quyền như đường sắt, truyền tải điện và hạ tầng hàng không…”, Chủ tịch Tập đoàn BRG kiến nghị.

Theo đó, trong các trường hợp nhất định, Chính phủ cần có biện pháp bảo hộ DN tư nhân trong lĩnh vực trọng điểm kinh tế để cạnh tranh với quốc tế. Đồng thời, Chính phủ, bộ ngành cần đảm bảo cạnh tranh công bằng giữa các thành phần kinh tế, có chính sách cụ thể để các thành phần kinh tế nhận được những ưu đãi công bằng, không quá ưu tiên cho DN FDI. Thậm chí, nên có các ưu đãi cho các tập đoàn kinh tế tư nhân có nhiều đóng góp cho nền kinh tế.

Ts. Nguyễn Mại, Chủ tịch Hiệp hội DN đầu tư nước ngoài, cũng cho rằng không thể phủ nhận rằng Việt Nam ngày càng có nhiều DN tư nhân có năng lực thực hiện các dự án lớn.

Chẳng hạn như Tập đoàn Đèo Cả đã thi công nhiều dự án giao thông trọng điểm của đất nước hay Tập đoàn Vingroup gần đây đang tập trung cho công nghiệp ô tô, điện thoại bên cạnh phát triển bất động sản, để xuất khẩu (XK) các sản phẩm công nghệ ra thế giới.

Tương tự, VietJet là hãng hàng không đầu tiên của Việt Nam phát triển theo mô hình hàng không thế hệ mới. Hay TH True Milk phát triển mô hình chăn nuôi bò sữa, trở thành tập đoàn kinh doanh đa ngành, đầu tư cả vào giáo dục. Tập đoàn FPT từ nền tảng công ty phần mềm đã phát triển thành tập đoàn kinh doanh đa ngành. Thaco cũng từ DN nhỏ trở thành tập đoàn sản xuất và kinh doanh ô tô lớn của đất nước…

Do đó, Ts. Nguyễn Mại cho rằng cần có những giải pháp để khuyến khích phát triển các tập đoàn kinh tế. “Chúng ta đã có Luật hỗ trợ DN vừa và nhỏ, nên rất cần có khung pháp lý hỗ trợ tập đoàn kinh tế”, ông nói.

Khu vực kinh tế tư nhân có đóng góp lớn cho nền kinh tế

Chuyển đổi số là ưu tiên hàng đầu

Tại Việt Nam, cùng với sự đổi mới chính sách kinh tế, ngày càng có nhiều tập đoàn kinh tế hình thành, trong đó có những tập đoàn lớn vươn tầm khu vực.

Tuy nhiên, nếu như tại Mỹ, kinh tế số là động lực phát triển thì tại Việt Nam trong số những ngành mà các tập đoàn kinh tế lớn phát triển, công nghệ tin học mới chỉ chiếm 9,2%. Đa phần các tập đoàn kinh tế lớn của Việt Nam chủ yếu là lớn mạnh nhờ bất động sản và một số lĩnh vực khác.

Chẳng hạn, tại Mỹ, các thương hiệu nổi tiếng thế giới như Apple, Google, Micrsoft, Facebook… là biểu tượng của nền kinh tế số và đã có những đóng góp to lớn cho nền kinh tế nước này. Sự tăng trưởng thần kỳ của kinh tế Nhật Bản trong giai đoạn 1960 - 1980 cũng có sự đóng góp lớn của các tập đoàn kinh tế như Honda, Toyota, Mitsubishi… Tương tự, tại Hàn Quốc, các chaebol như Samsung, Hyundai, LG… cũng có những đóng góp lớn cho nền kinh tế, trong đó Samsung đóng góp tới 20% kim ngạch XK.

Có thể thấy, Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc đã trở thành những nền kinh tế phát triển của thế giới phần lớn là nhờ có nhiều chính sách khuyến khích các DN tư nhân phát triển.

Ts. Nguyễn Đình Thắng, Chủ tịch HĐQT LienViePostBank, cho rằng cần phải xác định chuyển đổi số là ưu tiên hàng đầu, để vận dụng được tốt nhất các cơ hội mà Cách mạng công nghiệp 4.0 và chuyển đổi số đưa đến, cần có 3 thành tố là thể chế, công nghệ và con người

“Chuyển đổi số là quá trình dài, nhanh lại chậm, thành công hay thất bại cần đến vai trò, sự quyết tâm của người đứng đầu. Chuyển đổi số Việt Nam muốn thành công được thì vai trò, trách nhiệm, quyết tâm quyết liệt của Đảng, Chính phủ, theo tôi đó là điều kiện tiên quyết”, ông Thắng nói.

Hiện nay, khối DN tư nhân đủ điều kiện bước vào chuyển đổi số quốc gia với điều kiện: DN luôn cảm thấy chuyển đổi số là điều kiện sống còn của DN; DN phải sử dụng nguồn lực để đổi mới sáng tạo; DN đi đầu tạo ra công nghệ, làm ra sản phẩm hàng hóa.

Do đó, ông Thắng kiến nghị Quốc hội và Chính phủ cần sớm ban hành các luật, khung pháp lý trong các lĩnh vực liên quan đến đổi mới, sáng tạo để kiến tạo, khuyến khích, hỗ trợ cho sự phát triển ứng dụng công nghệ 4.0 và đặt biệt là tạo môi trường thuận lợi cho DN phát triển.

Bên cạnh đó, Nhà nước phải có chính sách cung ứng nguồn nhân lực công nghệ cao cho chuyển đổi số, cần có sự tư vấn hỗ trợ công nghệ cho DN. Đồng thời, tuyên truyền để giúp DN hiểu được lợi ích của quá trình chuyển đổi số.

Ông Nguyễn Thành Lưu, Trưởng ban Marketing và Truyền thông của Tập đoàn CMC, cho biết công nghệ thông tin luôn là ngành phát triển nhanh và đóng góp không nhỏ cho kinh tế Việt Nam. Theo Chiến lược phát triển kinh tế Việt Nam đến năm 2020, công nghệ thông tin được coi như mũi nhọn để hoàn thành mục tiêu công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

Vì vậy, ông Lưu đề xuất Chính phủ nên khuyến khích DN tư nhân phát triển quốc gia số, qua đó phát triển công nghệ số, giúp DN có khả năng tham gia vào mảng sản xuất và phát triển khu vực và toàn cầu. Đồng thời, xây dựng chính sách phát triển ngành công nghệ thông tin Việt Nam.