Phá rừng làm thủy điện không trồng lại, dời dân đi nhưng không cấp đủ đất để tái định cư, vỡ đập vì xây chất lượng kém, xả lũ bất ngờ gây hại cho dân, không bù đủ nước cho hạ lưu… Rõ ràng, quản lý phát triển thủy điện đang có nhiều vấn đề. Dự án thủy điện bị phản đối ai cũng có lý để được ký thông qua nhưng khi có sự cố, gây ra hậu họa thì ai cũng có lý để từ chối trách nhiệm.

QH yêu cầu Bộ Nội vụ xử lý nghiêm các biểu hiện tiêu cực chạy việc, chạy chức, chạy quyền trong quy hoạch, tuyển dụng, bổ nhiệm, luân chuyển cán bộ, công chức.

Ngày 27/11, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết về tăng cường quản lý quy hoạch, đầu tư xây dựng, vận hành khai thác công trình thủy điện, nêu rõ: Việc rà soát tổng thể quy hoạch thủy điện theo Nghị quyết của Quốc hội đã được Chính phủ triển khai nghiêm túc, đưa ra khỏi quy hoạch 424 dự án, tạm dừng có thời hạn 136 dự án, không xem xét đưa vào quy hoạch 172 vị trí tiềm năng, tiếp tục rà soát, đánh giá 158 dự án.

Diễn ra trong bối cảnh miền Trung đang vật lộn với cảnh lũ chồng lũ, người dân chìm trong tang thương, mất mát, phiên chất vấn đầu tiên của Quốc hội sáng qua (19/11) đặc biệt nóng bỏng với vấn đề thủy điện xả lũ, gây thiệt hại cho dân.

Tại phiên chất vấn ngày 19.11, một trong những vấn đề được các ĐB đặc biệt quan tâm vì đang rất thời sự, đó là việc thủy điện xả lũ gây ngập úng một số vùng hạ du khu vực miền Trung. Nhiều ĐBQH cho rằng cần phải xử lý hình sự đối với những người gây ra hậu quả này. Tiếp thu ý kiến của ĐBQH, Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cũng cho rằng Chính phủ sẽ xử lý nghiêm, thậm chí xử lý hình sự với những tổ chức, cá nhân gây hậu quả cho người dân và xã hội.

“Trường hợp do thiên nhiên chung thì cần phải xem trách nhiệm dân sự, hành chính đến mức độ nào. Nhưng nếu anh làm việc dẫn đến hậu quả lớn, phạm vào các yếu tố cấu thành tội phạm thì phải xử lý theo luật hình sự”.

Phải quy trách nhiệm của người phê duyệt, quyết định đầu tư, chủ đầu tư và hậu chịu trách nhiệm. Phải đền bù vật chất cho dân chứ không thể mãi để tình trạng dân chìm trong lũ thủy điện chồng lũ thiên tai như hiện nay.

Quyết định tất cả dự án thủy điện phải được sự đồng ý của Thủ tướng Chính phủ là một động thái hợp lý. Trước đây, quyết định loại bỏ hơn 400 dự án thủy điện trong cả nước là quyết định tôi cho là có trách nhiệm.

Qua kiểm tra tổng số 76 dự án thủy điện thì có tới 46 dự án vi phạm, chiếm tỷ lệ trên 60% chưa có giấy phép khai thác nguồn nước mặt theo quy định; 100% dự án chưa bảo đảm duy trì dòng chảy tối thiểu hoặc duy trì dòng chảy tối thiểu chưa đạt yêu cầu theo quy định; 63/66 dự án chưa thực hiện cắm mốc hành lang bảo vệ theo quy định của luật năm 2012.

“Chúng ta đang nói về chúng ta chứ không phải nói về Chính phủ hay về bộ ngành này, bộ ngành khác” - Bộ trưởng Bộ Công thương Vũ Huy Hoàng lý giải khi Quốc hội thảo luận tại hội trường về quy hoạch thủy điện chiều 13/11.

“Chúng ta đang nói về chúng ta chứ không phải nói về Chính phủ hay về bộ ngành này, bộ ngành khác” - Bộ trưởng Bộ Công thương Vũ Huy Hoàng lý giải khi Quốc hội thảo luận tại hội trường về quy hoạch thủy điện chiều 13/11.

“Chúng ta đang nói về chúng ta chứ không phải nói về Chính phủ hay về bộ ngành này, bộ ngành khác” - Bộ trưởng Bộ Công thương Vũ Huy Hoàng lý giải khi Quốc hội thảo luận tại hội trường về quy hoạch thủy điện chiều 13/11.

“Việc quản lý chất lượng công trình xây dựng thủy điện hầu như được giao hoàn toàn cho chủ đầu tư thực hiện và tự chịu trách nhiệm, thiếu sự kiểm soát của cơ quan quản lý nhà nước; gần 30% số đập chưa được kiểm định; chỉ có khoảng 6% số chủ đầu tư hoàn thành cắm mốc chỉ giới; khoảng 66% số đập chưa có phương án bảo vệ được phê duyệt; gần 55% số chủ đập chưa có phương án phòng, chống lụt bão”.

Báo cáo trước Quốc hội về tình hình kinh tế xã hội năm 2013; kết quả thực hiện 3 năm thực hiện kế hoạch 5 năm 2011-2015 và nhiệm vụ năm 2014-2015, Thủ tướng cho biết, tình hình kinh tế thế giới trong gần 3 năm qua có nhiều diễn biến phức tạp, sự cạnh tranh quyết liệt của các nước lớn trong khu vực đã tác động bất lợi đến sự phát triển của nền kinh tế - xã hội nước ta.

Sau khi thủy điện Đồng Nai 2 bắt đầu tích nước ngày 21/9, địa bàn này đã xuất hiện những cơn địa chấn nhẹ, nhiều vết nứt lớn trên mặt đất. Đến ngày 10/10, sáu nhà dân ở gần thủy điện thuộc xã Tân Nghĩa (Di Linh - Lâm Đồng) đã sập hoàn toàn, 10 hộ dân khác buộc phải di tản khẩn cấp.